Eric Nederkoorn
Onder zijn leiding is Stichting Beeldlijn uitgegroeid tot een filmproductiemaatschappij met aansprekende documentaires, ‘spelend’ in en gericht op het Noorden. Na twaalf jaar was Lejo Siepe toe aan wat nieuws. Nu trekt hij er zelf weer op uit.
Dat is dus het probleem. Want daar zit je dan met je prachtdocumentaires, als Beeldlijn zijnde. Vind er maar eens een platform voor. ,,Bij TV Noord kom je er niet meer tussen’’, zegt Lejo Siepe. ,,Daar doen ze niet meer aan cultuur. We hebben met Podium TV samengewerkt, maar dat richt zich meer en meer op sport. Vandaar dat we bij Parmando terecht zijn gekomen.’’

Parmando 24 Culture is een online tv-zender, met dag en nacht kunst en cultuur, nu al voor KPN-abonnees ook via de tv te volgen en binnenkort ook bij Ziggo. ,,Daar kunnen we alles op kwijt. Het grappige is dat de programmaleiding van NPO Cultura onze documentaires op Parmando heeft gezien, om die vervolgens zelf weer op de publieke zender te programmen. De films over Rutger Kopland, Gerrit Krol, Albert Waalkens en Vasalis worden er binnenkort uitgezonden.’’

Siepe zegt als coördinator Stichting Beeldlijn woensdag officieel vaarwel. Hij is al opgevolgd door Jo Willems, meer bekend als schrijver/librettist en als dramaturg bij theatergezelschap Roodpaleis in Assen dan van de filmwereld. ,,Maar Jo kent de weg in de cultuurwereld en die naar de fondsen.’’

De productiemaatschappij heeft in dertig jaar een aanzienlijke hoeveelheid films tot stand gebracht. Siepe was er twaalf jaar actief. Hij wil nu wel weer eens wat anders. Dat hij in die wens enige aandacht vraagt voor Parmando is niet zo gek: hij gaat twee dagen in de week aan de slag voor de zender. ,,Fondswerving, producties uitzetten, dat soort dingen.’’ In het verlengde van zijn Beeldijn-werk. ,,Er staat al een project over Utrechtse monumenten op de rol.’’

Dan houdt hij dus nog wat dagen over. ,,Ik heb Mediatrainingscentrum Noord-Nederland opgezet, met cursussen en workshops voor radio, tv en digitaal. Onder anderen Jan Keulen (ex-de Volkskrant ), Jacqueline Maris (buitenlandverslaggever bij de VPRO) en Lisa Terpstra (camerajournaliste bij OOG TV) geven er les. Ik ook, in interviewtechniek en fondswerving. Maar daarnaast wil ik terug naar het máken. Zelf voor reportages op pad. Ik ga wat voor Argos doen, het onderzoeksprogramma. En interviewen.’’

Martinique

Niet alleen naast de deur. Binnenkort vertrekt Siepe naar Martinique voor een interview met Chas Gerritsen, een Groningse vrijbuiter die een vooraanstaand oorlogsfotograaf werd. ,,Ik hoorde van hem dankzij jullie opinieredacteur Rob de Kam, die hem pakweg vijftien jaar geleden interviewde voor de krant. Gerritsen wilde ooit cowboy worden in Australië, wat daarvoor het verkeerde land bleek te zijn. Na een tijdje als krokodillenvanger te hebben gewerkt, verhuisde hij naar Texas en werd alsnog cowboy.’’

Nog ver weg van de fotografie dus. ,,Hij kocht een fototoestel en zat door zijn lef twee jaar aan het front in Vietnam. In 1973 was hij een van de twee fotografen in Chili in het paleis van Allende tijdens de staatsgreep. Hij maakte daarna een foto van Pinochet met een lugubere zonnebril, net als de generaals naast hem. Daar won hij de Robert Capa Award mee. Hij heeft bij Pinochet thuis zitten borrelen. Die was zo ijdel dat hij de impact van de foto’s niet snapte. Gerritsen begon erna een fotostudio in Hollywood, waar hij rijen sterren voor zijn lens kreeg. Het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam heeft 80.000 negatieven van de man. Ik zou naar Trinidad voor een gesprek, maar hij zei: ‘Kom maar naar Martinique, want daar lig ik momenteel met mijn zeewaardige jacht’. Hij zal er wel toeristen heen en weer varen. Ik zal het wel zien.’’

Zo reist Siepe ook naar Barcelona, voor een gesprek met spits Luis Suarez, in verband met een productie over Jose Carbajal. Deze zanger/muzikant was een legende in Uruguay. Hij woonde elf jaar lang in Groningen, tot hij plotseling overleed na een stadionconcert in zijn land. ,,Zijn laatste optreden is gefilmd. Luis Suarez liep toen hij bij FC Groningen speelde altijd met een hoofdtelefoon het veld op, met muziek van Carbajal in zijn oren. Carbajal kwam kijken bij de thuiswedstrijden. Suarez ging dan naar de hoek van het stadion waar Carbajal zat om bloemen naar hem te gooien.’’

Vakantiefilmpjes

Siepe neemt zorgvuldig de tijd om interviews als deze voor te bereiden. ,,Bij de film over Kopland ben ik een tijdlang elke zondagmiddag bij hem op bezoek geweest. Vertel maar, zei ik dan. Het ging dan niet alleen om de verhalen, ook om zijn vertrouwen te winnen. We hebben voor de documentaire belangwekkende dingen opgediept. Hij bleek nog oude 8 millimeter-vakantiefilmpjes op zolder te hebben liggen. En er waren foto’s van elektroshocks die hij als psychiater een patiënt toediende. Dat hij dit ooit had gedaan, daar schaamde hij zich voor.”

Siepe stapte in 2006 in bij Beeldlijn. ,,Ik kwam Wicher Pattje tegen in de Padang Bar in Groningen. Tijdens het maken van de documentaire over Gerrit Krol was de producent weggelopen en Pattje vroeg of ik coördinator wilde worden. Ik zei ja onder de voorwaarde dat het toenmalige bestuur zou opstappen, want dat vond ik te zwak. Dat is gebeurd. Beeldlijn is van groot belang, omdat nu films worden gemaakt over het Noorden vanuit een noordelijk perspectief. Dat werkt stukken beter dan wanneer lieden van Hilversum komen invliegen, hier een tijdje rondhobbelen, om dan met een clichébeeld op de proppen te komen. Door het hier zelf te doen, kunnen we het imago van het Noorden versterken. Geschenk uit de bodem , van makers uit de Randstad, vond ik bijvoorbeeld een matige documentaire. Ze liepen vooral Piet Hein van der Hoek voor de voeten, die op dat moment bezig was met De stille beving . We moeten hier zelf het heft in handen nemen. Dan zie je het echte Noorden.’’

Dat de filmcultuur leeft in het Noorden, blijkt wel tijdens de festivals die er zijn in Leeuwarden en Groningen. ,,Tijdens het Noordelijk Filmfestival in Leeuwarden waren er 63 inzendingen uit de regio, met De laatste boer van Euvelgunne als winnaar in de categorie documentaire. En ook voor de competitie Beste Groninger Film tijdens het IFFRiG zullen dat er weer aardig wat zijn. Wat? Ook zestig? Zie je. Film leeft hier.’’ De prijsuitreiking is vrijdagavond in het Groninger Forum.

Rijdende trein

Hoogtepunten uit zijn Beeldlijn-tijd noemt Siepe Symfonie van de Veenkoloniën van Saskia Jonker (’sowieso een talent’) en In context , van Lotte Veldman en Jasper Huizinga, interviews met de noordelijke architecten Gunnar Daan en Cor Kalfsbeek over hun werk en over gebouwen in Groningen. ,,Een blik op erfgoed. Zoiets voegt wat toe.’’

Jo Willems hoeft als nieuwkomer nog even niks uit te zetten. Komt goed uit, want hij is even druk met Roodpaleis in de weer, en schrijft ook weer een libretto voor een opera. Willems springt bij Beeldlijn op een rijdende trein, die in de bagagewagen een aantal projecten meevoert. Zoals M.R ., een documentaire over kunstenaar Matthijs Röling. Uit te zenden door de AVRO.